Razendsnelle retro-fit van een onmisbare machine

Klaas van Heeringen staart tevreden naar de imposante forceermachine in zijn bedrijfshal. Het is het kloppende hart van PMF Machinefabriek. Volgens de bedrijfsleider van de vestiging in Bergum is de machine die cilindrische buizen forceert goed voor zo’n dertig procent van de totaalproductie van conische, getrapte en rondvormige masten.

“Deze machine is onmisbaar. Maar oneindig blijven produceren was een utopie; technologieën verouderen en daarmee de oorspronkelijke componenten van de machine ook. Om deze ook in de toekomst te kunnen blijven gebruiken zoals we gewend zijn, besloten we over te gaan tot een retro-fit: een grondige modernisering van de forceermachine. Binnen een uitdagend tijdsbestek bovendien, want de machine mocht maar heel even buiten gebruik zijn.”

Geestelijk vader

In de zoektocht naar een bedrijf dat de belangrijke retro-fit kon uitvoeren, kwam Klaas uit bij Masévon Technology. Dit bedrijf had al eens een machine voor PMF gebouwd en dat bleek een uitstekende match. Nog een bijkomend voordeel: programmeur Bert Jonkman is er werkzaam. Hij was in dienst van zijn vorige werkgever medeverantwoordelijk voor het ontwerp van de besturing van de forceermachine. En wie kan zo’n cruciale operatie van een machine nou in betere banen leiden dan de geestelijk vader zelf? Jonkman: “Ook na mijn overstap naar Masévon kwam ik nog regelmatig bij PMF over de vloer. Dan waarschuwde ik Klaas altijd dat de oude besturing van de forceermachine een tikkende tijdbom was. Omdat hij wist dat ik het apparaat als geen ander ken, nam hij die adviezen serieus. Toen hij me vroeg om de machine te moderniseren, maakte mijn engineershart een sprongetje. Ik vond het fantastisch om mijn ‘kindje’ opnieuw onder handen te mogen nemen.”

In eerste instantie was het de bedoeling om alleen de CNC-besturing te vernieuwen. Maar al snel kwamen Jonkman en Van Heeringen erachter dat het verstandiger was om het grondiger aan te pakken. Zodoende moesten ook de 68K-besturingscomputer, de PC voor de HMI, de PLC en de drives voor alle servomotoren worden vervangen. Maar daarvoor had Masevon zelf niet alle digitale kennis in huis.Daarom schakelde ze de hulp in van Bosch Rexroth. Dat bedrijf was nog relatief onbekend in de Nederlandse CNC-markt, maar beschikt wel over innovatieve CNC-besturing, de Rexroth MTX, met een open structuur om machines compleet te moderniseren. Na een ontmoeting met accountmanager Werner Knapen en design engineer Johs Heijmink voelde Jonkman meteen aan dat deze opdracht bij Bosch Rexroth in goede handen was. “Werner en Johs omarmden het project meteen alsof het hun project was. Vooral met Johs, de technische man, voelde ik van begin af aan een klik. Klaas vertrouwde gelukkig blind op mijn advies om hen erbij te betrekken. Vervolgens trokken we als een twee-eenheid op.

Veel uitdagingen

De klus bracht veel uitdagingen met zich mee. Zo moesten alle specifieke functies die de machine kende niet meer door een 68K-computer worden uitgevoerd, maar door de nieuwe CNC en PLC. Ook moesten er goede vervangers worden gevonden voor de oorspronkelijke motoren en drives, waar uiteindelijk is gekozen voor de Rexroth IndraDrive M. Maar misschien nog wel de grootste uitdaging was: de totale ombouw van de forceermachine mocht niet langer dan twee weken duren. “In dat korte tijdsbestek moesten we de complete besturing én een groot deel van de motoren vervangen”, vertelt Heijmink. “Om daarin te slagen, hebben Bert en ik veel tijd, kennis en aandacht in de voorbereiding van de operatie gestoken. Daarbij nam ik het aandrijftechnische deel voor mijn rekening en focuste Bert vooral op de implementatie van de MTX CNC-besturing: de open structuur voor alle gekoppelde CNC- en PLC-functies. Omdat Bert de machine door-en-door kende, waren zijn inzichten ook daarbij van grote waarde. Onze samenwerking verliep uitermate vlot en vlekkeloos.

Meesterwerk

Na een voorbereidingstijd van een jaar ging de ombouw van start. En met succes: de forceermachine functioneerde na de inbedrijfstelling als vanouds. Van Heeringen: “Om eerlijk te zijn, dacht ik dat er maanden nodig waren om de machine te optimaliseren. Maar door de stabiliteit en de nauwkeurigheid van de aandrijvingen lukte ons dat binnen een dag... Bert, Johs en hun collega’s hebben echt een meesterwerk geleverd. De ‘nieuwe’ forceermachine voldoet aan al onze technische eisen en is zeer eenvoudig te besturen. Een onbedoeld, maar zeer wenselijk neveneffect is dat onze productiesnelheid dertig procent hoger ligt. We kunnen er weer minstens twintig jaar tegenaan